PERSBERICHT - Uitslag Heineken Hoek ontwerpwedstrijd bekend inclusief juryrapport

Amsterdam, 22 Februari 2024

Uitslag Heineken Hoek wedstrijd bekend

De ontwerpwedstrijd voor de Heineken Hoek, georganiseerd door ArchitectuurOmslag Nederland en The Aesthetic City, als reactie op het omstreden ontwerp van MVSA Architects, is ten einde. Na een online stemming en beraadslaging van de jury zijn de winnaars bekend.

De wedstrijd had twee prijzen: de publieksprijs en de juryprijs.
Via een online enquête werd een stemming uitgebracht onder het publiek om de winnaar van de publieksprijs te bepalen.
De juryprijs werd besloten door een vijfkoppige jury, bestaande uit Peter Drijver, Directeur en Architect bij Scala Architecten, Nadia Everard, Voorzitter van La Table Ronde de l'Architecture, Walther Schoonenberg, Architectuurhistoricus en Secretaris bij de VVAB, Pablo Álvarez Funes, Associate Director bij Katharine Pooley en Onderwijsdirecteeur bij het Classic Planning Institute, en Wolbert Vroom, Eigenaar van Architectenbureau Vroom. Het volledige juryrapport is onderaan dit persbericht te lezen.

Zowel de Publieksprijs als de Juryprijs zijn gewonnen door Sabrina Rugg, studente aan Benedictine College te Atchison, Kansas. Haar ontwerp kreeg niet alleen de meeste stemmen in de online enquête, maar werd ook door de jury als beste bevonden.

De tweede plek van de publieksprijs ging naar Sean Rhine, wiens model het tegenovergelegen Hirschgebouw spiegelde. De derde plek werd ingenomen door Roland Larivière van Regard Naïf, die tevens in een televisie interview van AT5 verscheen.

ArchitectuurOmslag Nederland en The Aesthetic City feliciteren Sabrina Rugg van harte met haar winst, maar willen ook graag alle andere inzenders hartelijk bedanken voor hun deelname en inzet. Het zijn ontwerpen zoals degene die zijn ingezonden die ons hoop geven voor een mooiere toekomst.

Met deze ontwerpwedstrijd hoopt ArchitectuurOmslag Nederland een waardevolle bijdrage te hebben geleverd aan een bredere discussie over wat voor architectuur passend is op een plek zoals die aan het Leidseplein, hoe moet worden omgesprongen met lokale identiteit, en te hebben bewezen wat voor passende alternatieven mogelijk waren geweest.

Juryrapport (Engels)

De jury schreef het volgende juryrapport. Omdat het een internationale jury betreft, is dit juryrapport in het Engels. Een vertaling is onderaan dit bericht bijgevoegd.

Architectuur Omslag and The Aesthetic City have organised a counterproposal design competition for Leidseplein Nos 19-21, in Heineken Hoek in Amsterdam. 32 participants from all over the world have presented their proposals and two juries were set to evaluate, a popular one (voted through an online poll), and a professional one. The professional Jury is composed by 5 members: Peter Drijver, Director & Architect at Scala Architecten; Walther Schoonenberg, Architectural Historian & Secretary at the VVAB; Wolbert Vroom, Owner of Architectural Firm Vroom; Nadia Everard, President of La Table Ronde l'Architecture in Brugge, Belgium; and Pablo Alvarez Funes, Associate Director at Katharine Pooley Ltd in London, UK. 

To their pleasant surprise, the jury has been confronted with several creative approaches to this rather complicated site with the bulky Hirsch building and rather elegant Theatre with its volume, broken down to the scale of the pedestrian and tramway. The jury was pleased to see that the various entries in this competition shed new light on issues as ‘creativity’, ‘contrast’ ‘Zeitgeist’ that are normally part of the professional debate on architecture and the public realm

The Jury analysed the proposals based on five Criteria: 1. Composition of Volumes; 2. Design of the Elevations; 3. Relationship with the surroundings; 4. Level and quality of the details; 5. Narrative. Composition of volumes valued the way the masses have been arranged to create the building: shape of the building, slope of roofs, number, position and size of dormers and overall corner treatment. The Design of the elevations focused on the arrangement of openings and its hierarchy, as well as the style chosen for the facade, its coherence and accuracy. The relationship with the surrounding valued the way the participants had inserted the building in the Square and how it dialogues with the precedents. The level and quality of the details focused on which elements of the buildings were selected to be represented at a bigger scale taking into account their relevance within the overall composition, as well as its own style, coherence and accuracy. Finally, the narrative valued the way each participant expressed their design intention in words, and how that description matches the design itself. 

After deliberating, the jury has decided to give their Prize of the Heineken Hoek Competition to Ms. Sabrina Rugg, in attention to its understanding of typical architecture in Amsterdam, well proportioned volumes and hierarchy between floor levels as well as the excellent attention and accuracy to the detailing. The elegance of this proposal is reinforced by its fine detailing and composition, specially in relationship with the surrounding buildings. The height of the building is proportioned to those around it, and there has been an elegant effort in adapting to the building on the right by partially reducing the height and smoothing the transition between buildings. This also helps to break the facade and enhance the sense of a diverse street.

Ms Rugg’s sources of inspiration can be identified from other buildings whose architecture is connected to the urban development of Amsterdam, like the Van Gend en Loos Building in N 2-4 Dam Square (built by Arch. W. Langhout in 1886, fig 1) or Café Restaurant ‘t Gouden Hoofd, in No. 37-39 Rembrandtplein 37-39 (built by C.A. Bombach Czn in 1890, then rebuilt in 1984, fig 2). However, the overall composition and order complies to the brief and context, and reinterprets them in a completely new original way. The corner with its turret, together with the elaborate dormers, are an invariant part of the architectural and urban landscape of Amsterdam, and in a counterproposal competition that seeks a continuation of tradition, we can never talk about imitation, but inspiration. Re-interpretation of the late 19th century renaissance buildings seems to be not so much an effort as to introduce new and contrasting architecture as well as re-use of those building types and architecture that in a 150 years have become part of the town of Amsterdam as we love it. These buildings turned out to be an elegant addition to the variety of canal-houses and warehouses that provide ample space for apartments, bigger offices and bigger shops and stores.

Fig 1. Van Gend en Loos Building in N 2-4 Dam Square. Built by Arch. W. Langhout in 1886

Fig 2. Café Restaurant ‘t Gouden Hoofd, in No. 37-39 Rembrandtplein 37-39 (built by C.A. Bombach Czn in 1890, then rebuilt in 1984)

The Jury understands that this successful use of architectural precedents as a source of inspiration exemplifies the meaning of tradition as a living source of ideas and by no means just a dead piece of history unrelated to the present.

The Jury congratulates Ms. Rugg for her achievement and also thanks all other participants for their effort and quality of work. Without turning into theoretical debates on origins, imitation, copy and pastiche it is fair to say that within an architectural canon – being classical, modernist or vernacular – every design can stand out in the way the proportions, decoration and elements are composed within the needs of building construction. In a world where architecture has become a showcase for a modernity that doesn’t care about the place and just inserts its designs to impose them over the surroundings, the Jury also wants to point out how bringing the past for the use and enjoyment of the present has become more radical than the mindless modernist flight forward. Together they have demonstrated that it is possible to bring back beautiful architecture to the heart of our cities while staying in tune with their unique character. .

The jury concludes that it is possible to design a building inspired by traditional Amsterdam architecture that fits in the historic city scape due to its timeless design. This approach is perhaps more integrative and inclusive than the almost imposed requirement to design something 'new' which can lead to unexpected consequences and public rejection, as this whole counterproposal to the competition Heineken Hoek proves.

Juryrapport (Nederlands, vertaling)

ArchitectuurOmslag Nederland en The Aesthetic City hebben een tegenontwerpwedstrijd georganiseerd voor Leidseplein nr. 19-21, in Heineken Hoek in Amsterdam. 32 deelnemers van over de hele wereld hebben hun voorstellen ingediend en er waren twee jury's ingesteld om ze te beoordelen: een van het publiek (via een online poll) en een professionele jury. De professionele jury bestaat uit 5 leden: Peter Drijver, directeur & architect bij Scala Architecten; Walther Schoonenberg, architectuurhistoricus & secretaris bij de VVAB; Wolbert Vroom, eigenaar van Architectenbureau Vroom; Nadia Everard, voorzitter van La Table Ronde l'Architecture in Brugge, België; en Pablo Alvarez Funes, associate director bij Katharine Pooley Ltd in Londen, VK.

Tot hun aangename verrassing werd de jury geconfronteerd met verschillende creatieve benaderingen voor deze nogal ingewikkelde locatie met het massieve Hirsch gebouw en het vrij elegante theater met zijn volume, teruggebracht tot de schaal van de voetganger en de tram. De jury was verheugd te zien dat de verschillende inzendingen voor deze wedstrijd nieuw licht wierpen op kwesties als 'creativiteit', 'contrast' en 'Zeitgeist', die normaal gesproken deel uitmaken van het professionele debat over architectuur en de openbare ruimte.

De jury analyseerde de voorstellen op basis van vijf criteria: 1. Samenstelling van volumes; 2. Ontwerp van de gevels; 3. Relatie met de omgeving; 4. Niveau en kwaliteit van de details; 5. Verhaal. Samenstelling van volumes waardeerde de manier waarop de massa's waren gerangschikt om het gebouw te creëren: vorm van het gebouw, helling van daken, aantal, positie en grootte van dakkapellen en algehele hoekbehandeling. Het ontwerp van de gevels richtte zich op de rangschikking van openingen en hun hiërarchie, evenals de gekozen stijl voor de gevel, de coherentie en nauwkeurigheid. De relatie met de omgeving waardeerde de manier waarop de deelnemers het gebouw in het plein hadden ingevoegd en hoe het de dialoog aanging met de voorbijgangers. Het niveau en de kwaliteit van de details richtten zich op welke elementen van de gebouwen werden geselecteerd om op een grotere schaal te worden weergegeven, rekening houdend met hun relevantie binnen de algehele compositie, evenals hun eigen stijl, coherentie en nauwkeurigheid. Ten slotte waardeerde het verhaal de manier waarop elke deelnemer hun ontwerpintentie in woorden uitdrukte, en hoe die beschrijving overeenkwam met het ontwerp zelf.

Na beraad heeft de jury besloten hun prijs van de Heineken Hoek competitie toe te kennen aan mejuffrouw Sabrina Rugg, vanwege haar begrip van typische architectuur in Amsterdam, goed geproportioneerde volumes en hiërarchie tussen de vloerniveaus, evenals de uitstekende aandacht en nauwkeurigheid voor de details. De elegantie van dit voorstel wordt versterkt door de fijne details en compositie, met name in relatie tot de omliggende gebouwen. De hoogte van het gebouw is in goede verhouding tot die van de omliggende gebouwen, en er is een elegante inspanning gedaan om zich aan te passen aan het gebouw rechts van de Heineken Hoek door de hoogte gedeeltelijk te verminderen en de overgang tussen gebouwen te verzachten. Dit helpt ook om de gevel te breken en het gevoel van een diverse straat te versterken.

De inspiratiebronnen van mevrouw Rugg kunnen worden geïdentificeerd uit andere gebouwen waarvan de architectuur is verbonden met de stedelijke ontwikkeling van Amsterdam, zoals het Van Gend en Loos Gebouw op N 2-4 op de Dam (gebouwd door Arch. W. Langhout in 1886, fig 1) of Café Restaurant ‘t Gouden Hoofd, op nr. 37-39 Rembrandtplein 37-39 (gebouwd door C.A. Bombach Czn in 1890, daarna herbouwd in 1984, fig 2).

Echter, de algehele compositie en orde voldoen aan de opdracht en context, en herinterpreteren deze op een volledig nieuwe, originele manier. De hoek met zijn torentje, samen met de uitgewerkte dakkapellen, zijn een onveranderlijk deel van het architectonische en stedelijke landschap van Amsterdam, en in een tegenontwerpwedstrijd die een voortzetting van de traditie zoekt, kunnen we nooit spreken van imitatie, maar van inspiratie. Herinterpretatie van de laat-19e-eeuwse renaissancegebouwen lijkt niet zozeer een inspanning om nieuwe en contrasterende architectuur te introduceren, als wel hergebruik van die gebouwtypen en architectuur die in 150 jaar een deel van de stad Amsterdam zijn geworden zoals we die liefhebben. Deze gebouwen bleken een elegante toevoeging te zijn aan de verscheidenheid aan grachtenhuizen en pakhuizen die ruime ruimte bieden voor appartementen, grotere kantoren en grotere winkels en winkels.

Fig 1. Van Gend en Loos gebouw, N 2-4, Dam. Gebouwd door Arch. W. Langhout in 1886

Fig 2. Café Restaurant ‘t Gouden Hoofd, op No. 37-39 Rembrandtplein 37-39 (built by C.A. Bombach Czn in 1890, then rebuilt in 1984)

De jury begrijpt dat dit succesvolle gebruik van architectonische precedenten als bron van inspiratie de betekenis van traditie illustreert als een levende bron van ideeën en geenszins als slechts een dood stuk geschiedenis dat niet gerelateerd is aan het heden.

De jury feliciteert mejuffrouw Rugg met haar prestatie en bedankt ook alle andere deelnemers voor hun inspanning en kwaliteit van werk. Zonder over te gaan tot theoretische debatten over oorsprong, imitatie, kopie en pastiche, is het eerlijk om te zeggen dat binnen een architectonisch canon - zij het klassiek, modernistisch of vernaculair - elk ontwerp kan uitblinken in de manier waarop de proporties, decoratie en elementen zijn samengesteld binnen de behoeften van de bouwconstructie. In een wereld waar architectuur een etalage is geworden voor een moderniteit die niet om de plaats geeft en zijn ontwerpen invoegt om ze aan de omgeving op te leggen, wil de jury ook benadrukken hoe het teruggrijpen naar het verleden voor het gebruik en genot van het heden tegenwoordig een bijzonderder keuze is geworden dan de gedachteloze modernistische vlucht vooruit. Samen hebben de inzenders aangetoond dat het mogelijk is om mooie architectuur terug te brengen naar het hart van onze steden terwijl ze in harmonie blijven met hun unieke karakter.

De jury concludeert dat het mogelijk is om een gebouw te ontwerpen geïnspireerd door traditionele Amsterdamse architectuur dat past in het historische stadsbeeld vanwege zijn tijdloze ontwerp. Deze aanpak is misschien wel integratiever en inclusiever dan de bijna opgelegde eis om iets 'nieuws' te ontwerpen, wat kan leiden tot onverwachte gevolgen en publieke afwijzing, zoals deze hele tegenontwerpwedstrijd voor de Heineken Hoek bewijst.